ترجمه یک کار تخصصی ودشوار است: 

اولا: دانش است (علم ) پس به آموزش نیاز دارد .

ثانیا: فن است پس به مهارت وتمرین نیاز دارد .

ثالثا : هنر است پس ذوق نیاز دارد .

تَرجمه : تَرجمَ      یُترجم   ترجمه

یعنی آشکار کردن معنایی را در معنای دیگر ، آشکار کردن

عربی  : رجم سنگ انداختن ، پرتاب کردن معنایی به معنای دیگر

فارسی : ترجمان  تُرجمان      کسی که مفسر زبان است

آرامی :  زبان های عاشوری است .

معنای لغوی ترجمه

1.      در معنای بین زبانی و برگرداندن نوشتار یا گفتار از زبانی به زبان دیگر

2.      در معنای درون زبانی (تفضیل و شرح سخن به زبان اصلی)

3.      تفسیر سخن به زبان دیگر

4.      فکر کردن سیرت و اخلاق و نسب شخص است .

تعریف  ترجمه در اصطلاح

زبان مبدا :زبان اصلی          زبان مقصد :زبان ترجمه شده

1.      فرایند انتقال از زبان مبدا به زبان مقصد

2.      برگردان یک واژه ، مطلب ، متن ، اندیشه ، مفهوم از زبان به زبان دیگر به نحوی که رسالت موضوع آن حفظ شود (به بهترین شکل)

واحد ترجمه : کلمه واژه ای   واژه به واژه ترجمه می شود    مبتدی

تک واژه : دانش آموزان    از چند تک واژه تشکیل شده: آموز – ان –ش –دان

جمله :  جمله ای ترجمه می شود

پاراگراف : پاراگرافی ترجمه می شود .

ترجمه  :          1  .گفتاری     2.  نوشتاری

سه قسم :  ترجمه تحت اللفظی : کلمه به کلمه

ترجمه اصطلاحی : در ساختارهای دستوری و انتخاب واژگان ،از شکل های طبیعی زبان مقصد استفاده می کند.

ترجمه آزاد : فقط مفهوم رسانده شود و ممکن است مطالبی حذف شود واضافه شود .

روش های ترجمه :

1.      ترجمه لفظ به لفظ  

 الف ) ترجمه واژه های دشوار

ب) ترجمه مفردات به صورت پیوسته همگام با ساختار زبان مبدا

فما یکذب بالدین : پس چه چیزی تکذیب کند تورا بعد از دین .

2.      ترجمه تحت لفظی : تقریبا همان ترجمه ی لفظ به لفظ قسم دوم است .فقها انتقال پیام بهتر صورت می گیرد. (واحد ترجمه  واژه یا تک واژه )

یخافون ربهم من فوقهم و یفعلون ما یامرون (نحل 50 )

جلال الدین فارسی : پروردگارشان از فرازشان می ترسند .

این نوع ترجمه برای آموزش و مبتدی مناسب است ولی برای متن های علمی مناسب نیست .

3.      ترجمه امین و وفادار یا معادل :   ترجمه خود را هم به متن اصلی و هم به فراورده وفادار می داند .

واحد ترجمه : از واژه تا جمله مقید است هر چند بنا به واژه است .

مثال : مائده آیه 48 : ترجمه آقای فولاد وند

4.      ترجمه معنایی : بسیار نزدیک به ترجمه وفادار است با این تفاوت که مترجم به ساختار های ادبی وبلاغی متن مبدا آن چنان که ترجمه وفادار پایبند بود پایبند نیست .   (واحد ترجمه جمله است .)

صفت 2   فولادوند : چرا چیزی می گویید که انجام نمی دهید

مکارم : چرا سخنی می گویی که عمل نمی کنید .

5.      ترجمه آزاد : (واحد ترجمه بند است .)

بقره 4 : و مومنان به قران و کتاب های آسمانی و باورمندان به روز واپسین

6.       ترجمه تفسیری : ترجمه می شود ولی نکات تفسیری نیز بیان می شود .

سوره کوثر : ترجمه مکارم ، فولادوند ، معزی ، مشکینی ، طاهر زاده  از کدام نوع است ؟

رعایت سبک : ساختارهای گرامری متفاوت اقلام واژگان گوناگون

مترجم باید رعایت کند در ترجمه اش سبک نویسنده ی اصلی را رعایت کند .

هم جایگزینی سبک کند وهم تقلیدی است.

رعایت فرهنگ : جغد در زبان انگلیسی : تیز هوشی     جغد در فارسی : شومی

رعایت زبان معیار : زبان مقصد را به زبان معیار مبدا ترجمه کنیم به زبان حال مقصد ترجمه کنیم مال زمان قدیم نباشد .

کتاب « کارگاه ترجمه عربی به فارسی – سید علا نقی زاده »

معادل یابی واژه ها

گفتنی است: این مباحث خلاصه مواردی است که در جلسه اول استاد حاجی حسینی با موضوع ترجمه و اصول و متون آن و سیری در مباحث نظری پرداخته شده است و این جلسه کارگاهی روز چهارشنبه 11 بهمن ماه با حضور طلاب پایه پنجم برگزار گردید.