چهارمین جلسه کارگاهی ساعات پژوهشی پایه پنجم آشنایی با فنون و قواعد ترجمه عربی به فارسی مدرسه علمیه فاطمیه(س) پاکدشت برگزار گردید که خلاصه مباحث مطرح شده در این کارگاه به شرح ذیل می باشد:
ترکیب اسنادی: تشخیص مبتدا وخبر
مثال : ذلک الکتاب لاریب فیه هدی للمتقین
اگر ذلک مبتدا باشد یک جور ترجمه می شود و اگر ذلک الکتاب مبتدا باشد جور دیگر ترجمه می شود.
ترجمه جملات
1. تعیین ساختار جملات: تشخیص جملات اخباری وانشائی
مثال : بئس المصیر
چه بد بازگشتگاهی است! (معنای نا درست )
بد بازگشتگاهی است . (معنای درست )
2. تحلیل آوایی ودستوری متن مبدا : یعنی درک صحیح نظام های آوایی و معنایی حاکم بر متن،
تحلیل و شناخت عناصر تشکیل دهنده آن ها
مثال : قال لا یاتیکما ترزقانه الا …..
گفت نمی دهند به شما طعامی …. ( معنای نادرست )
نمی آید طعامی که روزی شما باشد . ( معنای درست )
3. تشخیص ارتباط میان جملات
مثال :
اوفوا بالعهدی اوف بعهدکم بقره آیه 40
وفا کنید به عهد من که اگر وفا کنید به عهد شما وفا می کنم .
4. توجه به جملات محذوف
مثال : فاذا جاء وعد آخره بعثنا(بعثنا جمله محذوف) لیسعوا وجوهکم اسراء
پس زمانی که وعده ی دیگر ما فرا رسید چهره شان خوشایند می شود.(معنای نادرست )
وعده ای دیگر ما رسید کسانی را مبعوث می کنیم تا چهره شان نا خوشایند شود.(معنای درست )
5. روان سازی جملات براساس ساختار فارسی
مثال : اصبح زید فرحا، کان زید مریضا
6. رعایت نکات نگارشی و سجاوندی
ببخش ، لازم نیست اعدامش کنید .
بخشش لازم نیست ، اعدامش کنید .
7. ترجمه جملات طولانی: برای سهولت به جملات کوتاه تر تبدیل شود بعد ترجمه شود .
مثال : تحدث المسولون عن ان مسئولی الانقاذ والاغاثه لایستطیعون عن الوصول الی اماکن کثیر تعمرها الفیضات التی تماصر الحدیده عن الشکانی .
مسئولین امداد نجات نمی توانند برسند به اماکن بسیاری که سیل آنها را فرا گرفته ….
8. ترجمه جملات شرطیه : اذا ، ان و…..
مثال ان جاء فاکرمه
ان درست تنجح : اگر درس بخوانی پیروز می شوی
لو درست لنجحت اگر درس می خواندی پیروز می شوی
اذا جاء نصر الله والفتح (حتمی الوقوع )
ساختارهای خاص زبان عربی
مفعول مطلق تاکیدی: از قیدهای تاکید استفاده می کنیم . ضربت ضرباً
مفعول مطلق نوعی : از قیدهای استفاده می کنیم به چگونه ای ، به طور ، آنگونه که
جلس جلوسا غریبا : به گونه ای عجیب نشست.
جلس جلوس الاطفال : همچون کودکان نشست.
ضرب المثل ها وکنایه ها
1. عینا معادل فارسی دارد همون را می آوریم. مثل :ذله صبر ایوب؛ صبر ایوب دارد.
2. عینا معادل فارسی ندارد ولی معنایی دارد به همان معادل معنایی اکتفا می شود .
مثال : ینفخ ی الرعاء؛ در خاکستر دمیدن
کنایه از کار بیهوده و لغو است ، بر سندان کوبیدن
3. اصلا معادل ندارد نه معنایی و نه لفظی و باید شرح داده شود .
هو به لیب ابوالهول؛ او دست پرورده ابولهول است
کنایه کسی که سکوت کرده مثل مجمسه سکوت کرده است.
ترجمه افعال
در عربی : ماضی ، مضارع ، مستقبل
در فارسی : ماضی نقلی ، ماضی بعید ، مضارع استمراری و……
ماضی ساده یا مطلق : فعل انجام شده وتمام شد.
مثبت : ضرب زید زید زد
منفی : ماضرب زید زید نزد
لم + مضارع لم یضرب زید زید نزد
لا +ماضی معمولا برای دعا ونفرین استفاده می شود .
ماضی بعید مثبت: در گذشته دور اتفاق افتاده است.
فعل ناقصه کان واخوات آن + قد + ماضی فعل مورد نظر
کنت قد قرت عند فی العبادات عند نزول المطر
زمانی که باران می بارید در مسابقه برنده شده بودم .
فعل ماضی + فاعل / مفعول که معرفه باشند + واو حالیه + قد + فعل مورد نظر
مثال : نظر الصبیُ الی امه وقد اصغر وجهُه
کودک به مادرش نگریست در حالی که صورتش زرد شده بود .
ماضی بعید منفی :
ما نافیه +کان + ماضی همان فعل
لم +یکون + ماضی همان فعل
ما کان (لم یکن ) القِطارُ به السیرُ
قطار حرکت را آغاز نکرده بود.
قطار حرکت نکرده بود.
ماضی استمراری مثبت: کان یا عاد + فعل مضارع همان فعل
کان یذهب؛ او می رفت.
کانوا ینحتون الجبال؛ از کوه برای خود خانه می ساختند.
کانوا یفعلون؛ آنچه انجام می دادند.
لو + فعل شرط و جواب شرط
لو انزلنا ؛اگر نازل می کردیم.
ماضی نقلی: (زده است ،کرده است )
قد + فعل ماضی
طالما + کثرما +قلما + فعل ماضی
قد اجتمع فی الهذه القصائد خصائص الرثاء
جمع شده است در این قصیده ها ویژگی های مدح و ستایش
مستقبل: سین برای آینده نزدیک ،سوف برای آینده دور
ان یا اذا + فعل شرط وجواب آن
اذا جاء القضاء ضاق الفضاء
زمانی که قضا وقدر بیاید شرایط برای انسان تنگ خواه شد .
مستقبل منفی: لن + فعل مضارع
نحن المسلمون لن نحننی امام الاعداء
ما مسلمانان در برابر دشمنان هرگز نخواهیم شد (تسلیم نخواهیم شد)
گفتنی است : این جلسه کارگاهی روز چهارشنبه 2 اسفند با حضور طلاب پایه پنجم در قالب ساعات پژوهشی با استاد حاجی حسینی از ساعت 12 تا 14 بعدازظهر با معرفی منبع این مباحث کتاب فن ترجمه یحیی معروف برگزار گردید.
آخرین نظرات